Social media zoals Facebook, Instagram en Whatsapp zijn niet meer weg te denken in onze samenleving. En de digitale ontwikkelingen gaan heel snel. Denk maar aan de mogelijkheden van Artificial Intelligence (AI) en Deepfake.
Hoewel social media veel voordelen heeft, brengt het ook uitdagingen met zich mee, juist ook bij een scheiding. Het is dan ook belangrijk dat je je bewust bent van de impact van social media en het gebruik van digitale gegevens.
In dit artikel geef ik een aantal tips voor ouders over het gebruik van social media voor henzelf en voor hun kinderen.
De gevaren van social media
Het gebeurt heel vaak dat ouders van alles en nog wat delen over hun kinderen op het internet. Er is zelfs een term voor: ‘sharenting‘, een samentrekking van share en parenting. Maar realiseer je je daarbij ook dat de privacy van je kinderen in het geding is als je foto’s en video’s van ze deelt via social media? Trots zijn op je kinderen betekent nog niet dat je alles wat zij doen op het internet moet plaatsen. Je kinderen zullen nu niet snel daartegen protesteren, als zij nog jong zijn, maar als zij als volwassene worden geconfronteerd met de ‘schattige’ kinderfoto’s, die jij daarop hebt geplaatst, kan dat wel eens anders worden. En nog erger wordt het als kwaadwillenden met de foto’s van je kind aan de haal gaan en er identiteitsfraude mee plegen. Dan ben je echt te laat, al is het maar omdat een bericht van social-mediaplatforms laten verwijderen een flinke uitdaging is. Kijk maar eens voor de gevaren van het plaatsen van kinderfoto’s naar dit filmpje op Youtube.
Voor ouders is het belangrijk om met elkaar te bespreken wat jullie willen met het gebruik van digitale apparaten en social media en waar jullie grenzen liggen. Zeker als je kinderen hebt, is het ook belangrijk om in grote lijnen de digitale ontwikkelingen bij te houden, jullie kinderen zijn jullie anders al snel de baas op dit gebied. En zeker ook bij scheiding is het belangrijk om na te denken over het gebruik van social media. Jullie zouden niet de eersten zijn die de rechter moet laten beslissen over een geschil over berichten die op social media geplaatst zijn. *
Gebruik van social media bij scheiding
Zeker ook als je aan het scheiden bent en er emoties in het spel zijn, is het belangrijk dat je je inhoudt bij het delen op social media. Bedenk dat een digitale boodschap niet altijd gelezen wordt zoals jij hem bedoeld hebt, doordat de nuance wegvalt. En realiseer je dat gegevens eeuwig op internet kunnen blijven bestaan. Dus ben je aan het scheiden:
1 Denk na over de mogelijke gevolgen voordat je iets post.
2 Blijf respectvol, zelfs (vooral) als emoties hoog oplopen.
3 Vermijd het openlijk bespreken van scheidingszaken op social media (ook je kinderen kunnen meelezen).
4 Maak afspraken over het delen van foto’s en video’s van de kinderen.
5 Voel je dat de emoties oplopen? Druk niet meteen op de verzendknop, maar slaap er eerst een nachtje over.
Bescherm privacy en gegevens
Het delen van digitale informatie kan de verhoudingen verstoren en steeds vaker zien wij dat berichten in Whatsapp of Facebook- of Instagramposts gebruikt worden als bewijs in procedures. Wees je er ook van bewust dat foto’s en video’s met AI gemanipuleerd kunnen worden, dus:
6 Denk extra goed na voordat je foto’s en persoonlijke informatie online deelt.
7 Beperk in de privacy-instellingen op je socialemedia-account wie je berichten mag zien.
8 Beheer je DigiD-inloggegevens zorgvuldig en deel ze met niemand.
9 Wijzig regelmatig wachtwoorden en inlogcodes.
10 Maak afspraken over het delen van locatiegegevens.
11 Maak afspraken over het gebruik van ouderlijk-toezichtapps.
Geef aan je kinderen het goede voorbeeld
Kinderen zien vaak hun ouders als rolmodellen. Maar voor ouders gaan de ontwikkelingen op het internet heel snel en zijn ze soms lastig bij te houden, de meesten schoppen het vaak niet verder dan bewust bekwaam gedrag. Voor kinderen die erin meegroeien, zijn de ontwikkelingen veel sneller gewoon, zij zijn al veel sneller onbewust bekwaam. Het is zaak dat je als ouder probeert hun tempo bij te houden, zodat je met je kinderen meegroeit en tegelijk moet je hun gids zijn. Dus:
12 Houd de digitale ontwikkelingen op internet bij. Kijk bijvoorbeeld eens op de website mediawijsheid.
13 Zorg dat je alleen bewust online gaat en geef daarmee het goede voorbeeld.
14 Bespreek met je kinderen de gevaren van het delen van persoonlijke informatie op internet.
15 Spreek met elkaar huisregels af over schermgebruik voor je kinderen in beide huizen: waar, wanneer, waarom, wat en hoe lang. En… houd je ook zelf aan deze huisregels!
Maak goede afspraken (in het ouderschapsplan)
In scheidingen is het gebruik van social media en digitale apparaten sowieso altijd een onderwerp van gesprek in verband met het opstellen van het ouderschapsplan. In het ouderschapsplan staan dus ook afspraken over het gebruik van social media en digitale apparaten. Maar ook buiten scheidingssituaties is het goed om het gesprek aan te blijven gaan met elkaar als ouders. Door een bewuste aanpak kunnen jullie als ouders je eigen privacy en persoonlijke gegevens beschermen en die van jullie kinderen en kunnen jullie de online veiligheid voor jezelf en jullie kinderen waarborgen.
Meer weten over social media bij scheiding, neem contact met mij op.
- Nederlandse jurisprudentie over dit onderwerp: Rechtbank Overijssel 18 september 2017, ECLI:NL:RBOVE:2017:3924; Rechtbank Gelderland 31 mei 2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:2737; Rechtbank Den Haag 1 oktober 2018, ECLI:NL:RBDHA:2018:13105; Rechtbank Gelderland 13 mei 2020, ECLI:NL:RBGEL:2020:2521; Hof Arnhem-Leeuwarden 7 juli 2020, ECLI:NL:GHARL:2020:5195; Rechtbank Gelderland 26 juli 2021, ECLI:NL:RBGEL:2021:4449.
